LAUF

Fæða sem fær þig til að brosa

Núna á næstu dögum mun ég taka fyrir atriði sem geta haft jákvæð áhrif á líf okkar eins og mataræði, hreyfing og hvernig við getum stýrt andlegri líðan okkar. En í dag er það orðið viðurkennt að vellíðan er mikilvægur þáttur í að styrkja ónæmiskerfið.

Í þessum pistli ætla ég aðeins að fara yfir nokkrar matartegundir sem örva ristilinn sem er afar mikilvægt upp á daglega líðan að gera, þar sem hægðatregða getur spillt svefni, valdið líkamlegri vanlíðan, andlegum sljóleika og bólgum í líkamanum.

Mörg lyf valda hægðatregðu, sérstaklega þau sem hafa áhrif á miðtaugakerfið eins og t.d. parkinsonlyf, flogalyf, róandi lyf, þunglyndislyf, verkjalyf, sýklalyf, giktarlyf og fleiri lyf. Það skiptir því máli að þekkja til hvaða fæðutegundir virka örvandi á ristilinn til að koma í veg fyrir að allt stíflist.

Það er samt ekki síður mikilvægt að hafa í huga að hreyfing hefur mikið að segja, nægur vökvi og ekki síst að gefa sér tíma á setunni. Örva kviðinn með því að anda vel niður í hann og þenja vel út við innöndun og draga vel saman við útöndun, þannig myndast góð hreyfing og slökun á sama tíma. Jafnvel getur verið gott að nudda kviðinn ef með þarf.

Þær fæðutegundir sem mikilvægt er að beina athyglinni að er neysla grænmetis, eins og grænt salat, grænkál, brokkolí, gulrætur, spírur (baunaspírur), heilt korn, ávextir, hnetur, fræ og baunir.

Linsubaunir eru t.d. mjög örvandi og líka auðugar af steinefnum og mjög trefjaríkar. Auðvelt er að elda linsubaunir og borða sér eða búa til buff úr eða bara hafa ofan á brauð. En ég mæli með að auka neyslu á baunum og minnka neyslu kjöts.

Sítrusávextir eru örvandi og gott getur verið að kreista sítrónu út í vatnsglas og matskeið af olívuolíu og drekka.

Það er upplagt að nota gömlu kaffikvörnina ef hún er til á heimilinu til þess að mala fræ eins og hörfræ, graskersfræ og sesamfræ og blanda saman við súrmjólkina, ab mjólk eða bústið sitt eða bara gamla góða hafragrautinn.

Gott er að hafa hnetur, möndlur, döðlur, fíkjur og apríkósur í bakka í eldhúsinu og narta í öðru hvoru og jafnvel lauma nokkrum súkkulaðirúsínum inn á milli svo til verði vellíðunar snakk.

Fyrir þá sem ekki eru „vegan“ og vilja fá sér kjötbita af og til, mæli ég með að hafa nóg grænmeti með kjötinu og velja þá grænmeti sem er trefjaríkt eins og brokkolí, sætar kartöflur og helst af öllu að hafa með súrkál. Súrkál er hægt að kaupa í nær öllum sérverslunum og það fæst t.a.m. í Frú Laugu og Bændamarkaðnum.

Súrkál auðveldar meltinguna og er stútfullt af jákvæðum gerlum fyrir þarmaflóruna og hjálpar til með að halda jafnvægi á magasýrunum. Sætar kartöflur eru trefjaríkari en hinar venjulegu og líka mjölminni. Fyrir þá sem ekki eru fyrir súrkál er hægt að taka inn „acidophilus“ sem kaupa má í hylkjum í apótekum.

Magnesíum er talið gott fyrir meltinguna og svo má auðvitað ná sér í laxerolíu og taka tvær skeiðar á dag af henni og eða alóveradrykk. Hvoru tveggja fæst í apóteki

Gott er að borða ekki seint á kvöldin og ekki þunga fæðu rétt fyrir svefninn.

Þar sem streita getur haft áhrif á meltinguna er gott að gefa sér tíma af og til yfir daginn að gera nokkrar öndunaræfingar og hlusta á slakandi tónlist.

Ef þessi ráð duga ekki, þá er mikilvægt að hafa samband við lækni og fá viðeigandi bót á sínum málum.

Gunnhildur Heiða fjölskyldufræðingur

Öndunaræfing kemur huga og líkama í lag.

Æfing.

Þegar þú ert búin að finna góðan stað til að slaka á, skaltu byrja á því að telja 1-2-3-4-5 á innöndun, halda meðan þú telur upp að fimm 1-2-3-4-5 og anda frá á meðan þú telur upp að sjö 1-2-3-4-5-6-7.

Gott er að endurtaka þetta að minnsta kosti fimm sinnum í einu og slaka svo vel á með því að anda eðlilega um stund og endurtaka svo æfinguna aftur. Þar sem útöndun er alltaf aðeins lengri en innöndun þá er talið upp í tvo til þrjá lengur.

Mikilvægt er að passa upp á það, að slaka vel á svo súrefnið færi sig vel inn í allan líkamann. Þannig að öndunarholið þenjist vel út.

Að taka frá tíma fyrir sjálfan sig til að slaka á, er dýrmæt stund sem borgar sig. Það er þannig að þegar við slökum á veitum við rými fyrir huga og líkama að endurnýja sig og um leið rými til að taka á móti og gefa. Góð öndun tryggir að það sé gott súrefnisflæði í líkamanum og kemur m.a. í veg fyrir bólgur og að auki ef við slökum á reglulega yfir daginn verður svefn betri.

Þættir sem geta skipt máli til að minnka líkur á flogi

Það að vera flogaveikur getur haft ákveðnar truflanir í för með sér og m.a. leitt til tilfinningalegrar og félagslegra vandamála, eins og að takmarka félagslegt frelsi sitt af ótta við að fá flog í margmenni og eða á óheppilegum tíma.

Það sem gott er að vita að það eru til leiðir að fækka líkum á flogi og eitt af því er að gefa sér tíma og læra inn á mörk sín. Það gerum við m.a með því að halda dagbók um hvaða aðstæður hrinda af stað flogi og þannig hafa færi á að bregðast við þeim.

Streita og kvíði og það að fá ekki nægilega hvíld getur ýtt undir flog. Þess vegna er mikilvægt að hlusta eftir því hvernig manni líður og gefa sér tíma til að vera í takti við getu sína sbr. hvenær tími er að draga sig í hlé, slaka á og gefa rými fyrir innri rökræður.

Góðar venjur eins og að taka frá tíma yfir daginn til að fara í gönguferðir, slaka á í góðra vina hópi, hlúa að áhugamálum, mataræði og hvíld, styrkir viðnámsþrótt. Góður svefn er mikilvægur en ef það koma tímabil sem ekki næst að fá þá hvíld sem sótts er eftir yfir nóttina, þá er gott að kunna aðferðir til að slaka á, eins og með núvitund og eða sjálfsdáleiðslu.

Núvitund (hugleiðsla) má stunda á mismunandi vegu og ekki er víst að ein og sama aðferðin henti öllum. Gott er að vita að til eru margar aðferðir og stundum þarf að fikra sig áform til að finna þá aðferð sem hentar best.

Með því að stunda slökun í einhverju formi og íhugun með núvitund er verið að tengja sig við núnið og lágmarka um leið kvíða fyrir því ókomna.

Sjálfsdáleiðsla byggir á styrkingu og er góð leið til að takast á við kvíða og streitu.

Hægt er að panta tíma hjá undirritaðri og fá stuðning að finna leið sem gæti mögulega hentað til að lágmarka streitu og styrkja sig.

Samtal er til alls fyrst og með því er hægt að gera einstaklingsáætlun og fikra sig áfram með leiðir og um leið, að gera það besta fyrir sjálfan sig.

Gunnhildur Heiða

fjölskyldufræðingur

HEILANDI LJÓS

Sittu, eða liggðu út af, eftir því hvað þér finnst betra. Byrjaðu á því að anda djúpt að þér og rólega frá þér, alveg upp í höfuð og út í alla líkamsparta. Þegar þú andar frá þér leyfðu þér að finna hvernig öll spenna fer úr líkamanum. Síðan skaltu anda eins og þér er eðlislægt og halda áfram að leyfa þér að slaka vel á. Segðu við sjálfa/sjálfan þig, þetta er minn tími og ég ætla að leyfa mér að slaka vel á.

Þegar þú finnur að þú ert byrjuð/byrjaður að slaka á, skaltu ímynda þér bjart, hlýtt, hvítt ljós við hjartastöðina (milli brjóstanna) sem stækkar við hverja útöndun og dreifir sér út um allan líkamann, þar til það nær yfir þig alla/n og út fyrir líkama þinn. Leyfðu þér að upplifa og finna hvernig þetta hvíta mikla ljós, umvefur þig hlýju og kærleika.

Leyfðu þér að anda rólega að þér og frá og finna þennan kærleika og hugsaðu um læknandi mátt ljóssins í líkama þínum og huga. Leyfðu ljósinu að flæða út fyrir þig og ná til umhverfis þíns og til þeirra sem eru í kringum þig og þér þykir vænt um.

Meðan þú ert umvafin/n ljósinu, skaltu kalla fram í huga þér þakklæti. Hugsa um það sem þú mátt vera þakklát/ur fyrir og sjáðu fyrir þér hvernig þú ert hluti af stærri heild og tengdur almættinu. Leyfðu þér að upplifa hvernig kærleikur og hugsun um þakklæti hjálpar þér að slaka á. Alltaf þegar þú slakar á ertu að opna fyrir læknandi mátt almættisins í líkama þínum.

Það að slaka á og gefa sér tíma að upplifa vellíðan getur haft mikið að segja um daglega vellíðan þína.

Leyfðu þér að slaka á og upplifa og finna fyrir þessum jákvæða krafti og segðu við sjálfa/n þig það sem þú vilt fyrir þig og endurtaktu það í huganum eins og t.d.

„Ég er opin/n fyrir læknandi kærleika almættisins og leyfi honum að streyma um mig og frá mér til umhverfisins“ „ Ég slaka á og tek á móti fegurð og kærleika“ „Ég veit að kærleikur og jafnvægi virkja skapandi eiginleika mína og hjálpa mér að njóta mín“. „Ég hleypi kærleika og gleði inn í líf mitt“.

Þegar þú ert tilbúin/n þakkar þú fyrir þessa upplifun og að vera partur af skapandi krafti almættisins og leyfðu þér að upplifa hvað það er gott að gefa eftir og leyfa sér að vera partur af svo miklu og að vera umvafin/n hinni miklu orku alheimsins sem fóstrar allt líf.

Gangi ykkur vel

Gunnhildur